Artsen Zonder Grenzen gebruikt het ‘humanitaire mechanisme’ voor het eerst in Europa door de hoge prijs van het pneumokokkenvaccin
Donderdag 11 april 2019
De medische humanitaire organisatie gebruikt het programma om zo vluchtelingenkinderen in Griekenland te beschermen tegen longontsteking, de belangrijkste doodsoorzaak bij kinderen.
Artsen Zonder Grenzen (AZG) vaccineert nu vluchtelingenkinderen op de Griekse eilanden Chios, Samos en Lesbos, en maakt daarbij gebruik van een programma dat het geconjugeerd pneumokokkenvaccin betaalbaar maakt voor kinderen in humanitaire noodsituaties. Dit is meteen de eerste keer dat het ‘humanitaire mechanisme’ wordt toegepast in een hoge-inkomensland. Het programma biedt maatschappelijke organisaties en VN-agentschappen goedkopere toegang tot het vaccin (ongeveer 9 USD per kind voor de drie dosissen die nodig zijn voor volledige immunisering).
Longontsteking blijft wereldwijd de grootste doodsoorzaak bij kinderen jonger dan vijf jaar. Kinderen die in precaire omstandigheden leven – zoals in een vluchtelingenkamp – lopen aanzienlijk meer risico.
Tot 480 euro per kind
De farmabedrijven Pfizer en GSK zijn op dit moment de enige producenten van het pneumokokkenvaccin, dat veruit het duurste product is in het standaardvaccinatiepakket voor kinderen. In de VS, waar de overheid gekant is tegen prijsonderhandelingen met farmaceutische bedrijven, kost het vaccin tot 480 euro per kind. In Frankrijk, ook een land met een hoog inkomen, wordt $ 189 betaald voor hetzelfde vaccin. Kleinere landen, die bij onderhandelingen minder gewicht in de schaal kunnen werpen, zitten daar vaak tussenin. Zo betaalt Libanon ongeveer 169 euro.
“De hoge prijs van het pneumokokkenvaccin is een struikelblok om kinderen tegen deze dodelijke, maar makkelijk te voorkomen ziekte te beschermen”, aldus dr. Apostolos Veizis, directeur medische operationele ondersteuning voor Athene bij AZG Griekenland.
“Het feit dat we vluchtelingenkinderen ook in een hoge-inkomensland aan deze veel lagere prijs kunnen vaccineren, is een mijlpaal. Maar er moeten meer vaccins in het ‘humanitaire mechanisme’ worden opgenomen, en ook overheden die kinderen in crisissituaties opvangen, moeten toegang kunnen krijgen tot deze prijzen. Alle kinderen ter wereld moeten dit vaccin tegen een betaalbare prijs kunnen krijgen.”
Voordat het programma werd opgezet, was er slechts één manier om goedkope vaccins aan te kopen, en dat was via de GAVI-alliantie, een door donateurs gefinancierde organisatie die nieuwere vaccins ook in de armste landen beschikbaar wil maken. Op deze manier kregen kinderen echter in heel wat landen – waaronder kinderen in vluchtelingenkampen overal ter wereld – het vaccin niet toegediend, en konden organisaties zoals AZG het niet kopen tegen de verminderde prijs om ook deze kinderen te beschermen.
Het mechanisme moet worden uitgebreid
Verschillende organisaties gebruikten het ‘humanitaire mechanisme’ al in landen met lage inkomens. AZG zette het eerder al in om kinderen in te enten in de Centraal-Afrikaanse Republiek, Niger, Nigeria, Zuid-Soedan en Syrië. Het mechanisme is momenteel echter beperkt tot slechts één vaccin, en moet worden uitgebreid om ook een oplossing te bieden in humanitaire noodsituaties die niet onder een ander proces vallen.
We dringen er bij de farmaceutische fabrikanten op aan om het voor overheden en organisaties als AZG makkelijker te maken om betaalbare vaccins aan te kopen en buitengewoon kwetsbare kinderen – die dringend gevaccineerd moeten worden – te beschermen.”
Meer betaalbare pneumokokkenvaccins op de markt brengen
Ongeveer één derde van alle landen ter wereld heeft het pneumokokkenvaccin niet kunnen opnemen in zijn standaardvaccinatieprogramma, door de torenhoge prijzen van Pfizer en GSK.
Zo heeft Jordanië te kampen met zowel dure vaccins als een enorme vluchtelingencrisis: dit is het land met het tweede grootste aandeel vluchtelingen in zijn totale bevolking. Jordanië heeft gratis vaccinatie ingevoerd voor alle kinderen, ongeacht hun nationaliteit of migratiestatus, maar dergelijke dure vaccins kan het zich niet veroorloven. Daardoor blijven alle kinderen in het land kwetsbaar voor pneumokokken en dus longontsteking.
“Het ‘humanitaire mechanisme’ is een noodoplossing, die specifiek werd bedacht voor de hoge prijs van het pneumokokkenvaccin,” zegt Scheele. “Het zal een enorm verschil maken wanneer nieuwe fabrikanten meer betaalbare pneumokokkenvaccins op de markt brengen, zodat kinderlevens niet langer afhangen van de hebzucht van grote bedrijven. We kunnen niet langer leven in een wereld waar de bescherming van kinderen tegen dodelijke ziektes voor velen een ontoegankelijke luxe blijft.”
Sinds 2009 klokten Pfizer en GSK af op een omzet van $ 49,1 miljard, alleen al uit de verkoop van het pneumokokkenvaccin.
Histoire de ce mécanisme humanitaire
Het ‘humanitaire mechanisme’ werd in mei 2017 gelanceerd door de Wereldgezondheidsorganisatie, UNICEF, AZG en Save the Children. Het heeft als doel maatschappelijke organisaties, overheden en VN-agentschappen tijdige toegang te bieden tot betaalbare vaccins, namens bevolkingsgroepen in humanitaire noodsituaties.
Pfizer en GSK zijn op dit moment de enige twee farmaceutische bedrijven die hun laagste prijs voor het pneumokokkenvaccin hebben beloofd voor het ‘humanitaire mechanisme’. In zijn huidige vorm geldt dit aanbod echter alleen voor maatschappelijke organisaties en VN-agentschappen, niet voor overheden die noodsituaties proberen te verhelpen.
In september 2018 had het ‘humanitaire mechanisme’ al 613.00 dosissen van het pneumokokkenvaccin beschikbaar gemaakt voor mensen die gevangen zitten in humanitaire noodsituaties, Daarvan gebruikte AZG er 360.000 in het kader van 12 interventies. AZG kon recent nog 4.800 dosissen aankopen voor gebruik in Griekenland.
