DRC: AZG blijft gewonden opvangen in Goma en roept op tot vrije humanitaire toegang

Goma, Kinshasa, 29 januari 2025. In Goma blijven de teams van Artsen Zonder Grenzen (AZG) de toestroom van gewonden in het ziekenhuis van Kyeshero behandelen, ook al hebben de gewapende gevechten en de onveiligheid van de afgelopen dagen de werkcapaciteit van de teams sterk beperkt. 

Sinds begin deze week heeft AZG verschillende incidenten meegemaakt. Deze woensdagochtend leken de gevechten wat verminderd te zijn, waarop AZG zich momenteel voorbereidt om zo snel mogelijk nieuwe teams naar de stad te brengen.
Toen de gevechten tussen de M23, het Congolese leger en hun respectievelijke bondgenoten begin deze week het centrum van Goma bereikten, sloeg de paniek toe in de stad. Dit had destructieve gevolgen voor de bevolking. Goma is nu al enkele dagen afgesneden van de rest van de wereld en, indien ze zich kunnen verplaatsen, blijven de slachtoffers van de gevechten toestromen in de medische faciliteiten. Noch de humanitaire, noch de medische voorzieningen bleven gespaard van het geweld.

Geweervuur en plunderingen raken AZG-collega’s en medische faciliteiten

“Tijdens een operatie in het ziekenhuis van Kyeshero, doorboorde een kogel het dak van de operatiekamer” zegt Virginie Napolitano, de noodcoördinator van AZG in Noord-Kivu, vanuit Goma. 

Verschillende van onze voorraden, uitrustingen en medicijnen zijn geplunderd, waardoor onze medische ondersteuning in en buiten Goma in gevaar komt. Onze collega’s in Goma kregen overigens ook te maken met gewapende plunderingen, één van hen is tijdens zo’n aanval zelfs in zijn huis neergeschoten. Ook andere organisaties en medische faciliteiten werden geraakt door geweervuur. Dit is totaal onaanvaardbaar.

Stroom- en wateronderbrekingen maken de situatie nog moeilijker

Ondanks de moeilijke situatie en de toestroom van gewonden die het ziekenhuis van Kyeshero compleet overbelast, blijft een AZG-team er werken ter ondersteuning van het ziekenhuis van Ndosho, waar teams van het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) werken. 

Sinds vorige donderdag zijn er 142 patiënten behandeld. Alleen al op dinsdag ontving AZG 37 gewonden, waarvan de helft burgers en de meeste onder hun waren vrouwen. De meeste verwondingen kwamen door granaatscherven, maar er waren ook patiënten met kogelwonden. Sinds vrijdag kreeg de bevolking ook nog eens te maken met voortdurende stroom- en wateronderbrekingen en de maaltijden die AZG verstrekt aan patiënten en families worden momenteel bedreigd. Door de onveiligheid, het risico op plunderingen en de afsluiting van wegen kunnen de teams de voedselvoorraad, die slechts goed is voor twee tot drie dagen, niet aanvullen.

Toenemende onveiligheid gepaard met een stijgende medische humanitaire nood

Door de toenemende onveiligheid en de hevige gevechten moet AZG nu al enkele dagen in Goma en in de kampen voor intern ontheemden aan de rand van de stad, de capaciteit van haar teams tijdelijk terugschroeven.

Desalniettemin blijven de medische en humanitaire noden in en rond Goma groeien. In de afgelopen weken zijn er tienduizenden mensen bijgekomen bij de 650.000 ontheemde mensen die al meer dan twee jaar in kampen rond Goma wonen. Bovendien woedden daar ook gevechten, waardoor verschillende van deze kampen werden verlaten.

“De gevolgen van deze gevechten voor de burgerbevolking zijn enorm. Naast de gewonden en de doden krijgen we schrijnende berichten uit de kampen voor ontheemden waar onze teams niet meer naartoe kunnen”, vertelt Stephan Goetghebuer, hoofd van de AZG-programma's in Noord-Kivu. “In de ontheemdenkamp Kanyaruchinya blijft het gezondheidscentrum dat we ondersteunen draaien, maar het team heeft deze week twee kinderen zien sterven omdat het niet mogelijk was om ze door te verwijzen naar een ziekenhuis.”

AZG bekijkt de mate van mogelijke ondersteuning

AZG bereidt zich voor om teams terug te sturen naar de stad om de ondersteuningscapaciteit te beoordelen na de plunderingen van de afgelopen dagen. Het is de bedoeling om zo snel mogelijk de voorraden aan te vullen en de noodhulpverlening op te voeren. Een mogelijke oversteekplaats is de Grande Barrier Border die de DRC van Rwanda scheidt, de voorwaarde is echter dat het verkeer van uitrusting en humanitaire teams tussen de twee landen wordt gewaarborgd en vergemakkelijkt.

Gezien de voortdurende verslechtering van de situatie doet AZG een dringend beroep op de strijdende partijen om meer te doen om de burgers te beschermen, om de meest elementaire regels van het internationaal humanitair recht te respecteren, in het bijzonder het respect voor de medische missie, en om humanitaire toegang te garanderen om de bevolking essentiële medische hulp te kunnen bieden.

Naast Goma zijn er nog steeds AZG-teams aanwezig in de andere gebieden van Noord- en Zuid-Kivu die getroffen zijn door het conflict.