Westelijke Jordaanoever: nieuw rapport AZG “Inflicting harm and denying care”

Israëlische strijdkrachten en kolonisten hebben het gebruik van extreem fysiek geweld tegen Palestijnen op de bezette Westelijke Jordaanoever opgevoerd sinds het begin van de totale oorlog tegen Gaza in oktober 2023, zo blijkt uit een nieuw rapport van Artsen Zonder Grenzen (AZG). In totaal zijn er tussen oktober 2023 en januari 2025 minstens 870 Palestijnen gedood en meer dan 7.100 gewond geraakt1. Volgens het rapport, "Inflicting harm and denying care", heeft de escalatie van geweld op de Westelijke Jordaanoever de toegang tot gezondheidszorg ernstig belemmerd en maakt het deel uit van een patroon van systematische onderdrukking door Israël, dat door het Internationaal Gerechtshof (ICJ) is omschreven als rassenscheiding en apartheid.

Situering van het rapport

Het rapport, dat een periode van één jaar bestrijkt, van oktober 2023 tot 2024, bevat diepte-interviews met 38 patiënten en personeel van Artsen Zonder Grenzen, paramedisch ziekenhuispersoneel en vrijwilligers die door AZG worden ondersteund. Zij maken melding van langdurige en gewelddadige Israëlische militaire invallen en strengere bewegingsbeperkingen, die de toegang tot essentiële diensten, met name gezondheidszorg, ernstig hebben belemmerd. De situatie is verder verslechterd sinds het staakt-het-vuren in Gaza en heeft de erbarmelijke levensomstandigheden verslechterd voor veel Palestijnen die een immense fysieke en psychologische tol betalen.

De aanvallen op medisch personeel en faciliteiten neemt aanzienlijk toe 

"Palestijnse patiënten sterven omdat ze ziekenhuizen simpelweg niet kunnen bereiken", zegt Brice de le Vingne, AZG noodhulpcoördinator. "We zien ambulances die door Israëlische troepen worden tegengehouden bij controleposten terwijl ze kritieke patiënten vervoeren, medische faciliteiten die worden omsingeld en overvallen tijdens actieve operaties, en gezondheidswerkers die het slachtoffer worden van fysiek geweld terwijl ze levens proberen te redden."

Aan AZG-teams is melding gemaakt van een toenemend aantal aanvallen op medisch personeel en medische faciliteiten, waaronder aanvallen op ziekenhuizen, vernieling van geïmproviseerde medische locaties in vluchtelingenkampen, evenals het lastigvallen, vasthouden, verwonden en doden van eerstehulpverleners en medisch personeel door Israëlische strijdkrachten. Tussen oktober 2023 en december 2024 registreerde de WHO 694 aanvallen op de gezondheidszorg op de Westelijke Jordaanoever, waarbij ziekenhuizen en gezondheidszorgstructuren vaak belegerd werden door militair geweld. Gezondheidswerkers uiten een gevoel van onveiligheid omdat ze vaak worden lastiggevallen, vastgehouden, verwond en zelfs gedood.

"Israëlische troepen omsingelden het stabilisatiepunt [in Tubas] en sloten beide ingangen, ook al was het heel duidelijk dat dit een medisch gebouw was. Ze bevalen alle paramedici om het stabilisatiepunt te verlaten. We waren daar met ongeveer 22 paramedici. Israëlische soldaten schoten binnen en buiten het gebouw en beschadigden onze voorraden en het stabilisatiepunt," zegt een arts van de Palestijnse Rode Halve Maan, waar AZG steun aan verleent.
In geval van medische nood kunnen bewegingsbeperkingen dodelijke gevolgen hebben. De toegang tot gezondheidszorg is in deze context ernstig belemmerd door het hinderen en aanvallen van ambulancebewegingen en de escalatie van gewelddadige militaire invallen. De gevolgen daarvan zijn gewonden, doden en de vernietiging van vitale civiele infrastructuur, waaronder wegen, gezondheidszorg, waterleidingen en elektriciteitssystemen, met name in de vluchtelingenkampen van Tulkarem en Jenin. 

Ook nabij Jenin en Nablus is het een beladen situatie 

In afgelegen gebieden en buitenwijken van steden als Jenin en Nablus is de situatie bijzonder nijpend, omdat patiënten met chronische aandoeningen, zoals degenen die regelmatig een dialysebehandeling nodig hebben, gedwongen zijn thuis te blijven vanwege de onhoudbare obstakels om gezondheidszorg te bereiken.

Doorgaans geweld van kolonisten tegen Palestijnen 

Bovenop de frequente Israëlische militaire invallen, heeft het geweld van kolonisten en de steeds toenemende uitbreiding van nederzettingen veel Palestijnen kwetsbaar gemaakt voor geweld en bang om zich te verplaatsen op de Westelijke Jordaanoever. In totaal heeft OCHA tussen oktober 2023 en 2024 1.500 aanvallen van Israëlische kolonisten op Palestijnen gemeld.

Als bezettingsmacht heeft Israël wettelijke verplichtingen onder internationaal recht om toegang tot gezondheidszorg te garanderen en medisch personeel te beschermen. De gezondheidszorg op de Westelijke Jordaanoever staat onder immense druk en wordt gedwongen tot een permanente noodtoestand.

📣Artsen Zonder Grenzen roept Israël op om een einde te maken aan het geweld tegen gezondheidswerkers, patiënten en gezondheidsfaciliteiten en om te stoppen met het belemmeren van medisch personeel bij het uitvoeren van levensreddende taken.