We moeten praten over Soedan

In Khartoem, de hoofdstad, en in andere delen van het land breken gevechten uit tussen de Soedanese strijdkrachten (SAF) en de Snelle Strijdkrachten (RSF). De intensiteit van de gevechten, in combinatie met plunderingen, maakt de inzet van medische en humanitaire activiteiten uiterst complex en riskant. 

Artsen zonder Grenzen (AZG) veroordeelt de onaanvaardbare intimidatie van zijn personeel en de gewelddadige plundering en bezetting van zijn medische voorzieningen en ondersteunende structuren in Soedan. Medewerkers en patiënten worden voortdurend geconfronteerd met de trauma's veroorzaakt door gewapende groepen die de AZG-gebouwen binnendringen. Deze gebouwen worden geplunderd en medicijnen, voorraden en voertuigen gestolen. Deze schokkende minachting voor humanitaire principes en internationaal humanitair recht belemmert ons vermogen om op dit cruciale moment de broodnodige zorg te bieden. 

Door het conflict in Soedan zijn meer dan vier miljoen mensen hun huizen ontvlucht. Ongeveer 3,3 miljoen van hen zijn ontheemd, terwijl nog eens 380.000 mensen naar Tsjaad zijn gevlucht en onderdak hebben gezocht in kampen rond de grensstad Adré. MSF-teams ter plaatse getuigen van de erbarmelijke leefomstandigheden van deze vluchtelingen, die te maken hebben met ernstige tekorten aan voedsel, water, sanitaire voorzieningen, onderdak en toegang tot gezondheidszorg. 

De wereld mag niet wegkijken: een half miljoen Soedanese vluchtelingen in Oost-Tsjaad zijn afhankelijk van humanitaire hulp.

“Zoveel mensen die hun toevlucht zoeken in de woestijn zijn afhankelijk van humanitaire hulp, die onvoldoende en onregelmatig is. Dit kan zo niet doorgaan”, zegt Stephen Cornish, uitvoerend directeur van Artsen zonder Grenzen. 

Sinds het begin van het conflict in Soedan in april 2023, vechten het reguliere leger en de Snelle Ondersteuningstroepen tegen elkaar. Bijna 500.000 mensen zijn naar het oosten van Tsjaad gevlucht, weg van het geweld tegen de burgerbevolking, vooral in de regio West-Darfur. Artsen zonder Grenzen (AZG) is vanaf het begin van de crisis aanwezig in de kleine stad Adré, die aan de grens tussen Tsjaad en Soedan ligt.

Tussen juli en december 2023 ontving de organisatie 135 patiënten in haar medische faciliteiten die zeiden dat ze waren verkracht: hun leeftijd varieerde van 14 tot 40 jaar, en 18 van hen waren minderjarig. In 90% van de gevallen waren de aanvallers gewapend. 

Een jaar na het begin van de oorlog tussen de Soedanese Strijdkrachten (SAF) en de Snelle Strijdkrachten (RSF) kampt Soedan met een van de ernstigste crises in decennia. Terwijl regeringen, humanitaire organisaties en donoren op 15 april in Parijs bijeenkomen om te bespreken hoe de hulpverlening kan worden verbeterd, doet Artsen zonder Grenzen (AZG) een dringende oproep om de humanitaire respons onmiddellijk op te schalen. 

 Volgens een MSF-rapport getiteld “A War on People - The Human Cost of Conflict and Violence in Sudan” heeft de oorlog in Soedan geleid tot een totale ineenstorting van de bescherming van burgers, seksueel geweld en meedogenloze aanvallen op ziekenhuizen en gezondheidswerkers. 

De oorlog in Soedan, die nu anderhalf jaar duurt, heeft een van de ergste humanitaire crises in decennia veroorzaakt. Volgens de VN is één op de vijf mensen ontheemd en lijdt de helft van de bevolking aan ernstige voedselonzekerheid. De organisatie Artsen zonder Grenzen (AZG), met meer dan 1.000 medewerkers verspreid over 15 ziekenhuizen, 9 gezondheidscentra en mobiele klinieken in Soedan, breidt zijn humanitaire hulp verder uit. 

Christopher Lockyear, secretaris-generaal van Artsen zonder Grenzen (AZG), heeft vandaag de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties in New York toegesproken. Hij waarschuwde voor de humanitaire ramp die wordt veroorzaakt door de oorlog in Soedan en riep op om een einde te maken aan het geweld tegen burgers en de levering van humanitaire hulp weer op te starten. 

De oorlog in Soedan tussen de Rapid Support Forces (RSF) en de Sudanese strijdkrachten (SAF) gaat zijn derde jaar in en de bevolking blijft onzichtbaar, wordt gebombardeerd, belegerd, ontheemd en beroofd van voedsel, medische zorg en essentiële basisvoorzieningen. Volgens de VN heeft 60 % van de 50 miljoen inwoners van het land humanitaire hulp nodig en wordt het geconfronteerd met gezondheidscrises en beperkte toegang tot openbare gezondheidszorg. 

"De afgelopen twee jaar is Soedan geteisterd door verschrikkelijk geweld, dood en vernieling.

In de afgelopen twee jaar hebben de strijdende partijen niet alleen herhaaldelijk gefaald in het beschermen van burgers, maar hebben ze ook actief hun lijden verergerd.

(...) Dames en heren leden van het Europees Parlement, het grootste obstakel voor intensivering van de humanitaire hulp is de politieke wil, ook die van de Europese Unie. Het Soedanese volk lijdt al twee jaar onder deze verschrikkingen, dat is te lang. Dit kan en mag zo niet langer doorgaan. " 

AZG werkt nauw samen met het ministerie van Volksgezondheid om de inspanningen op te voeren en de epidemie het hoofd te bieden. Er zijn momenteel dertien cholera-behandelingscentra operationeel in de staat Khartoum, waarvan er zeven door AZG worden ondersteund om hun goede werking en hun aanpassingsvermogen aan de behoeften te garanderen. AZG dringt er bij donoren, VN-agentschappen, internationale ngo's en hun financiers op aan om de inspanningen op het vlak van water, sanitaire voorzieningen en hygiëne in Khartoum dringend op te voeren om de epidemie in te dammen. 

Het rapport “Voices from South Darfur” illustreert op schokkende wijze hoe alomtegenwoordig geweld, een ingestort gezondheidszorgsysteem en een ontoereikende internationale respons de aanpassingsstrategieën van de bevolking tot het uiterste hebben gedreven. 

Sinds een jaar zijn de teams van AZG in Darfur getuige van mazelenepidemieën in de vier staten van Darfur waar we momenteel actief zijn. Nu er eindelijk massale vaccinatiecampagnes worden opgezet in verschillende delen van de regio, benadrukt AZG dat de inspanningen moeten worden opgevoerd om de achterstand in de vaccinatie van kinderen die nog nooit zijn gevaccineerd, in te halen. Tussen juni 2024 en eind mei 2025 zijn meer dan 9.950 patiënten behandeld voor mazelen in de door AZG beheerde of ondersteunde gezondheidscentra in de regio.